Systemisch Werken
Systemisch werken is op de eerste plaats een denkkader: een manier van beschouwen van wat er gebeurt in de relaties tussen mensen. Het is gebaseerd op de inzichten van verschillende psychiaters en therapeuten zoals Perls, Moreno, Nagy, Berne, Satir en Hellinger. Systemisch werk is een vorm van waarnemen, denken en handelen waarbij de mens wordt bezien in samenhang met zijn omgeving.
Een belangrijk instrument om het fenomenologisch systemisch kader helder te maken zijn opstellingen, ook wel familieopstellingen genoemd.
In de opleidingsgids van Phoenix Opleidingen staat heel mooi beschreven wat systemisch werken is:
…Ons leven kent van jongs af aan vele systemen. Wij mensen komen voort uit onze huizen van herkomst: de familiesystemen van onze vader en moeder en de verbinding tussen die systemen. Wij groeien op en ontwikkelen ons in systemen met onze opvoeders, onze schoolklas, een team, een vereniging en weer later werken wij in systemen, zoals in organisaties. Wij leren en ontwikkelen ons binnen die systemische context. Ieder van deze levenssystemen heeft een eigen dynamisch krachtenveld, een zielsstroom die ons op een diep en vaak onbewust niveau beweegt.
In onze systeemdynamieken van herkomst gelden andere ordeningen en wetten dan op het individueel psychologische niveau. Wanneer problemen van individuen, groepen en organisaties hun oorsprong vinden op dit systemisch niveau, zijn interventies op psychologisch niveau niet toereikend en soms zelfs demotiverend en frustrerend. Immers, waar de oorsprong van de vragen, problemen en belemmeringen van de cliënt liggen in het systemische krachtenveld van herkomst, blijft het gewenste psychologische effect ondanks de inspanningen om aan persoonlijke vraagstukken te werken uit.
De oorsprong van het systemisch werken ligt bij de systemische familietherapie van Bert Hellinger. Systemisch werken heeft tot doel de verborgen belemmeringen zichtbaar te maken. Iedereen heeft een plek in het systeem, er is sprake van een ordening. Het op diep niveau leren kennen van de eigen plek en de positie die anderen daarin innemen, geeft ruimte voor acceptatie en zingeving. De cirkel is rond, de verbinding tot stand gebracht.
Systemisch werken is geen vervanging voor andere werkwijzen, maar heeft een integrerende werking van de kennis en kunde die de begeleider al heeft…